Als vmbo-leerlingen zien hoe een warmtepomp werkt, worden ze enthousiast, weet Wim Koster. Hij is docent Elektrotechniek &Installatietechniek op de Jacobus Fruytier Scholengemeenschap in Apeldoorn. ‘Wanneer leerlingen zelf aan een warmtepomp werken en ervaren hoe je met kleine temperatuurverschillen grotere energieopbrengsten kunt krijgen met behulp van de natuur, vinden ze dat reuze interessant. Bijvoorbeeld als ze zien dat je warmte uit de buitenlucht kan halen of uit de bodem.’

Warmtepomp aansluiten

Wim Koster laat in het technieklokaal van de Jacobus Fruytier Scholengemeenschap in Apeldoorn demonstratiepanelen zien met de techniek van een warmtepomp. ‘Dit is de koude kant van de warmtepomp met blauwe leidingen en dit is de warme kant met rode leidingen. Als we in deze dikke spiraal een blikje cola bevestigen dan kun je daar warmte aan onttrekken.’

Vmbo-leerlingen met het profiel Produceren, Installeren & Energie (PIE) leren op school hoe ze met allerlei soorten verwarmingssystemen kunnen werken. In theorie. In het praktijklokaal gingen ze aan de slag met enkele standaardopdrachten voor installatietechniek. Op stage bij installatiebedrijven maakten ze kennis met het aansluiten van radiatoren op een cv-ketel, met vloerverwarming en met warmtepompen en zonnecollectoren. ‘Leerlingen vroegen waarom ze hier op school niet met dat soort apparatuur aan de slag konden’, vertelt Wim Koster. ‘Dat gaat het komend schooljaar gebeuren.’

Sterk Techniekonderwijs Apeldoorn

De docent is blij met de extra ruimte voor techniekonderwijs dankzij het stimuleringsprogramma Sterk Techniekonderwijs (STO) Apeldoorn. Via het project Versterken verbinding onderwijs en techniek onderzoeken docenten welke keuzevakken nog niet worden aangeboden, maar wel door bedrijven worden gevraagd.

In de praktijk betekent dit dat docenten uren krijgen om meer contact te maken met het bedrijfsleven en bijvoorbeeld om nieuwe technische keuzevakken te ontwikkelen. Wim Koster is aan de slag gegaan met het ontwikkelen van de keuzevakken Duurzame Energie en Klimaatechnologie voor vierdejaars leerlingen van het vmbo. Deze vakken worden komend schooljaar op verschillende vmbo-opleidingen in de regio Apeldoorn gegeven.

Duurzame Energie

Bij Duurzame Energie maken de leerlingen kennis met de nieuwste techniek om zonnepanelen op bijvoorbeeld daken aan te sluiten. Ze leren hoe je schakelingen maakt, hoe je spanning meet, hoe je de juiste bekabeling maakt en hoe een omvormer werkt. De eindopdracht is: maak een paneel met een warmtewisselaar, die werkt op de zon en die koude lucht in een woning verwarmt. ‘Dat gaan we hier op school ook toepassen, zodat we komende winter tot 30 procent energie besparen’, meldt Wim Koster.

Klimaattechnologie

De eindopdracht bij het nieuwe keuzevak Klimaattechnologie luidt: bouw een hottub. ‘Je moet leerlingen wel een beetje uitdagen’, zegt Wim Koster met een glimlach. Voor het zo ver is, gaat het over allerlei soorten verwarmingssystemen tot en met de warmtepomp. Van het ontwerp voor de hottub, waarbij de techniek van de warmtepomp wordt gebruikt, maken de leerlingen eerst een miniatuurmodel met de 3D-printer.

‘We vragen de leerlingen ook om een reclamefolder te maken over de hottub, zo werken ze tijdens het keuzevak ook aan economie en ondernemerschap’, verklaart Wim Koster. De hottub die tijdens de pilot van het keuzevak Klimaattechnologie is gemaakt, staat buiten naast het technieklokaal. Het is een stoere houten hottub geworden. ‘Het vuurtje stoken om de spiraal te verwarmen waarmee het water wordt verwarmd, was natuurlijk een spannend onderdeel’, zegt Wim Koster. ‘Dat vonden de leerlingen mooi, vooral toen ze zagen dat het werkte.’