Levy (11) en Max (11) zijn bezig om een rood en een zwart elektrisch draadje in een glazen autootje te bevestigen. Het is een precies werkje, want de contactpunten zijn klein. ‘We zijn deze auto aan het monteren, zodat-ie straks op water kan rijden’, legt Levy uit. Op het autootje staan twee ‘glaasjes’ water waar een elektrode insteekt. ‘De stroom gaat door het water, waardoor je de accu kunt opladen’, vult Max aan.
Samen met elf klasgenoten uit groep 8 van basisschool De Cavaljé in Ede zijn Levy en Max te gast bij TechnoDiscovery in het Technova College. Leerkracht Annemarie van Rossem nam het initiatief. Ze bracht vorig schooljaar voor het eerst met een groep leerlingen een bezoek aan TechnoDiscovery en is enthousiast. ‘Ik wil de kinderen graag met techniek laten kennismaken. Dat is goed voor hun ontwikkeling en ze vinden het hartstikke leuk.’
Op De Caveljé ontbreken de faciliteiten voor een goede techniekles, constateert Van Rossem. ‘Hier is de kennis en het materiaal aanwezig. Kinderen leren hier hoe ze iets kunnen onderzoeken door het gewoon te proberen.’

Elektrische auto op waterstof

Hans Krijgsman, projectleider van TechnoDiscovery, helpt de leerlingen op weg door ze een hint te geven of een vraag te stellen. Tegen Levy en Max zegt hij: ‘Even opletten, want het rode en het zwarte draadje moeten niet recht tegenover elkaar zitten, dan maak je kortsluiting.’ De draadjes zitten goed en doen hun werk: er komen belletjes in het water. ‘Wat betekent dat?’, vraagt Krijgsman. Jasper is erbij komen staan en denkt dat het water gaat koken. ‘Dat zou kunnen’, zegt Krijgsman. ‘Maar het water wordt niet warm. Er gebeurt iets anders: het water wordt opgesplitst in waterstof en zuurstof, dat zijn de belletjes. En de brandstofcel achter op de auto maakt van waterstof stroom. Kijk maar, de batterij is aan het opladen.’
Levy en Max zitten met hun neus vlak bij de auto, ze willen niets missen van dit proces. Ze zijn even uitvinder en zien voor hun ogen hoe een elektrische auto wordt opgeladen. ‘Kijk, de batterij is al voor de helft vol’, zegt Max. Levy denkt dat de stroom nog beter door het water gaat als hij een draadje in een ander contactpunt stopt. Hij gaat heel bedachtzaam te werk. Max heeft minder geduld en roept uit: ‘Zo geconcentreerd heb ik je nog nooit gezien. Schiet eens een beetje op.’ Levy kijkt verstoord op en zegt: ‘Als jij nou even je mond houdt. Dit is gewoon leuk om te doen.’
Het duurt even, maar dan zet het autootje zich in beweging. ‘Ja, hij rijdt!’, roepen de jongens in koor. Als het autootje richting rand van de tafel gaat, pakt Max het wagentje voorzichtig op en draait het om. ‘Hij moet niet crashen.’

Ruim duizend kinderen

TechnoDiscovery ging eind 2019 van start met als doel zo veel mogelijk basisschoolleerlingen op een avontuurlijke manier te laten kennismaken met techniek. Ruim duizend kinderen van basisscholen in Ede en omgeving maakten daar al gebruik van. Ze gaan in TechnoDiscovery in duo’s ‘op missie’, zodat ze ook leren samenwerken. Zo’n missie bestaat uit een opdracht, die Hans Krijgsman en zijn collega’s Wessel Smits en Jan Haasjes hebben bedacht. Ze laten zich daarbij inspireren door de Zeven Werelden van Techniek, zoals Voeding & Natuur. ‘De opdrachten vormen een onderdeel van een verhaal dat kinderen aanspreekt. Zoals de pizzabezorger die een drone inschakelt om pizza’s op de hoogste verdiepingen van een torenflat te bezorgen.’
De Zeven Werelden van Techniek gaan bijvoorbeeld over Mens & Gezondheid, Wonen, Werken & Verkeer of Energie, Water & Veiligheid. Aletta (11) en Sven (11) maken met stopmotion-techniek een film in een ministudio. Dat is een opdracht die past bij de technische wereld Digitaal, Media & Entertainment. Ze klikken een poppetje in een Lego-bootje en zetten dat op een zee van blauw papier vlakbij een Lego-amfibievoertuig. ‘We hebben bedacht dat de man in het bootje schrikt van het amfibievoertuig en in het water valt’, vertelt Aletta. Sven vult aan: ‘Dan komt er een reddingsactie op gang.’
Aletta gaat achter de camera staan en drukt op de opnameknop. Daarna verzet ze het bootje en maakt opnieuw een opname. ‘Als we dit dertig of veertig keer doen, steeds met andere situaties, ontstaat een film’, legt ze uit. Ze overlegt met Sven wat de volgende scene moet worden. Sven legt het poppetje op het blauwe papier en maakt de volgende opname. Het is de eerste keer dat Aletta en Sven in TechnoDiscovery zijn. ‘Hier mag je meer met je handen doen’, zegt Aletta. ‘Met Lego werken, vind ik leuker dan knutselen met papier.’ Sven kijkt om zich heen en zegt: ‘Het is hier leuker dan ik had verwacht.’

Techniek is overal

Techniek is overal, dat is de boodschap die TechnoDiscovery de kinderen wil meegeven, verklaart Hans Krijgsman. ‘Ze ontdekken hier dat techniek niet alleen iets is voor ‘echte techneuten’, maar dat je er van alles mee kunt doen. Van autorijden, tot films maken en pizza’s bezorgen met een drone.’
De Zeven Werelden van Techniek zorgen ervoor dat thema’s als gezonde eten, het ziekenhuis, energieverbruik en verkeersveiligheid aan bod komen. ‘Zo laten we leerlingen met allerlei toepassingen van techniek in aanraking komen’, vertelt Krijgsman. ‘Op die manier kun je alle kinderen enthousiasmeren, of ze nu geïnteresseerd zijn in transport, milieu, autotechniek of gezondheidszorg.’
Faruk Can (12) en Jayden (11) zijn van Lego een robot aan het maken. ‘We moeten hem zo uitbreiden dat hij iets kan optillen en vervoeren’, legt Faruk Can uit. ‘Kijk, we hebben er net armen op gebouwd’, wijst Jayden aan. Via een programma op de laptop kunnen de twee jongens de robot zo programmeren dat hij zijn opdracht uitvoert. ‘Het is interessant om te zien hoe het programmeren werkt’, zegt Faruk Can. ‘Het is best ingewikkeld, maar het lukt.’