Om de overgang van het voortgezet onderwijs (vo) naar het hoger onderwijs (ho) te versoepelen, hebben veel universiteiten en hogescholen in Nederland zogenaamde vaksteunpunten opgericht. Hieruit zijn regionale netwerken ontstaan. In Gelderland zijn er twee van deze netwerken, een in Arnhem-Nijmegen en een rondom Wageningen. Het vaksteunpunt van Wageningen University & Research (WUR) heet Food Valley Netwerk VO-HO. De aandacht voor wetenschap en techniek begint echter al op de basisschool. Daar zorgt het Wetenschapsknooppunt voor. Beide organisaties zijn onderdeel van WUR en werken nauw samen. ‘Door op jonge leeftijd al meer aandacht te besteden aan onderzoeksvaardigheden en leerlingen een kijkje te geven op onze universiteit, zijn ze beter voorbereid op hun wetenschappelijke of technische vervolgstudie’, zegt Reina Kuiper van het Food Valley Netwerk VO-HO.

Wetenschapper in de klas

‘Ons doel is om met activiteiten, excursies en lesprogramma’s wetenschap en techniek dichter bij leerlingen te brengen. Dat doen we zowel proactief als op verzoek van scholen’, verduidelijkt Els van Coeverden van het Wetenschapsknooppunt. Voor het basisonderwijs, vanaf de onderbouw, is een bezoek aan de campus voor een klein practicum mogelijk of een gastles van een wetenschapper. Els van Coeverden: ‘We stellen ook de webapp TOOL beschikbaar waarbij kinderen zelfstandig onderzoek kunnen uitvoeren en bieden daarnaast ook gratis lesmateriaal aan via onze site.’ Naast het Wetenschapsknooppunt biedt de WUR ook het erkende lesprogramma Smaaklessen gratis aan voor basisscholen. Met Smaaklessen maken kinderen spelenderwijs kennis met smaakontwikkeling, consumentenvaardigheden, gezond en duurzaam eten en koken.

Actueel en innovatief

In het voortgezet onderwijs bestaat eveneens de mogelijkheid om met een klas een bezoek te brengen aan de campus voor een practicum of een college. Daarnaast kunnen leerlingen door studenten van de WUR worden ondersteund bij hun profielwerkstuk. Docenten in het voortgezet onderwijs krijgen de mogelijkheid nascholingen te volgen bij Food Valley Netwerk VO-HO, zodat ze op de hoogte zijn van de nieuwste kennis. Daarbij zijn de lijnen heel kort, benadrukt Reina Kuiper: ‘Nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen, ook op didactisch vlak, vertalen we direct door naar lesmaterialen en nascholingen.’
Zelf ervaren

In alles wat de universiteit aanbiedt, hanteert het één uitgangspunt: elke les of elke activiteit bestaat deels uit informatie geven en deels uit zelf ervaren. ‘Simpelweg omdat het lesmateriaal dan beter blijft hangen’, licht Els van Coerverden toe. ‘Bij één van de activiteiten gaan de leerlingen bijvoorbeeld hun eigen ecosysteem maken op Mars. Wat heeft de planeet Mars nodig heeft om daar planten te laten groeien? Vervolgens gaan de leerlingen zelf aan de slag om met een potje wormen, ‘Marsgrond’ en zaadjes hun eigen ecosysteem te maken dat geschikt is om planten op Mars te laten groeien.’
Logischerwijs richten de activiteiten voor het basis- en middelbaaronderwijs zich op de vakgebieden die op de WUR worden gegeven. Reina Kuiper: ‘Leerlingen van het voortgezet onderwijs kunnen bij ons bijvoorbeeld onderzoek doen naar voedselverspilling en de houdbaarheid van producten of een vegetarisch alternatief voor vlees bedenken. Daarbij gaat het niet alleen om de technische kant, maar ook om sociale aspecten zoals gedrag en duurzaamheid.’

Passende vervolgstudie

Heeft het werk van het Wetenschapsknooppunt en Food Valley Netwerk VO-HO een positief effect op het aantal studenten op de WUR? Met die vraag houden ze zich niet bezig, zeggen Reina Kuiper en Els van Coeverden. ‘Het werven van studenten is niet ons doel’, verklaart Els van Coeverden. ‘We willen graag dat alle leerlingen in het voortgezet onderwijs een passende vervolgstudie kiezen. Daarbij willen we ze de mogelijkheden laten zien binnen wetenschap en techniek. Maar voor welke studie, universiteit of hogeschool ze kiezen, dat maakt niet uit.’

Meer weten?
Voor het basisonderwijs: www.wur.nl/wkwu en www.smaaklessen.nl
Voor het voortgezet onderwijs: www.wur.nl/docenten