Als aardrijkskundeleraar in het voortgezet onderwijs zoekt Jelle Kabbes een innovatieve manier om zijn leerlingen bij de les te houden. Hij experimenteert met Google Maps, stuurt zijn leerlingen op pad en laat ze via hun mobiele telefoon opdrachten uitvoeren. ‘Jongeren gebruiken hun mobiele telefoons als een soort mini-laptop. Daar kun je als leraar op een educatieve en didactische manier gebruik van maken.’
Het enthousiasme waarmee zijn mavo-, havo- en vwo-leerlingen van het Rembrandt College in Veenendaal aan de slag gaan en ‘spelenderwijs’ van alles leren, zorgt ervoor dat Jelle Kabbes geïnteresseerd raakt in gamification. Hij wil meer weten over het vertalen van lesstof in leerzame digitale spellen (games) voor zijn leerlingen.

De docent maakt tijdens een onderwijscongres in Helsinki, Finland, kennis met gameontwikkelaar Seppo. Jelle Kabbes is meteen enthousiast en stapt op Seppo-ceo Riku Alkio af. Hij vertelt hem dat de manier waarop Seppo werkt, precies is waar hij naar op zoek is. ‘Je ziet dat leerlingen met behulp van games bereid zijn fouten te maken en daarvan te leren. Dat is de essentie van gamen en dat gegeven gebruikt Seppo. Dit online platform is heel leuk en krachtig. Deze vorm van gamification kunnen docenten in de klas gebruiken, maar ze kunnen er ook heel goed op afstand, digitaal, mee werken.’

Games maken zonder programmeren

‘Met Seppo kun je onderwijsgames maken zonder dat je hoeft te programmeren. Programmeren kan ik ook niet. Daar hebben docenten ook helemaal geen tijd voor’, betoogt Jelle Kabbes. Seppo combineert volgens hem het beste van twee werelden: ‘Fins onderwijs en Finse technologie.’
Thuisgekomen van het congres in Finland gaat de aardrijkskundeleraar samen met collega-docenten aan de slag met de nieuwe manier van games maken. Hoe verbouw je een aardrijkskundeles in een activerende gps-game, waarmee je leerlingen in het echte leven kunt laten leren, is het uitgangspunt van Jelle Kabbes. Hij ‘bouwt’ games met opdrachten voor scholieren, waarbij ze van alles over hun eigen omgeving leren. ‘Per locatie waar ze tijdens een opdracht langskomen, stelde ik vragen. Bijvoorbeeld: je staat nu voor een oud fabrieksgebouw, wat werd daar vroeger gemaakt? Leerlingen zochten via google op wat het woord Ritmeester op de gevel van het pand betekende. Zo kwamen ze er achter dat het pand waar ze achteloos langs fietsten een sigarenfabriek is geweest. Of ik vroeg ze: stuur me een foto van jezelf met de oudste kerk van Veenendaal op de achtergrond. Zo heb je direct contact met je leerlingen. En kunnen ze ook vragen stellen.’

21ste Eeuwse vaardigheden

Via het spelen van een educatieve game, leren scholieren diverse zogeheten 21ste Eeuwse vaardigheden, zoals kritisch denken, creatief denken, problemen oplossen en ICT-basisvaardigheden. Games zijn enorm populair onder jongeren. ‘Met een goede educatieve game, verander je de wereld om leerlingen heen in een levende en leerzame gameboard’, legt Jelle Kabbes uit. ‘Ze pakken vragen, foto- of video-opdrachten snel op en vragen om meer. Voor je het weet rennen ze als het ware achter hun lesdoelen aan.’
De oud-docent uit Maurik in de Betuwe is sinds 2020 actief als zelfstandig ondernemer met zijn bedrijf VerOnderwijzer en vertegenwoordiger van Seppo in Nederland. Hij geeft trainingen aan docententeams van basisscholen en in het voortgezet onderwijs om ze te leren games te maken. Jelle Kabbes traint voor bedrijven en overheden ook andere mensen in gamification, van buurtcoaches tot ziekenhuispersoneel en veiligheidsopleiders. ‘Het ziekenhuis waar ik contact mee heb, bouwt nu games om het personeel protocollen aan te leren met behulp van 360 graden-foto’s van bijvoorbeeld de operatiekamer. En veiligheidsopleiders hebben een heftruckgame gemaakt om heftruckchauffeurs te trainen in de veiligheidseisen waar ze aan moeten voldoen.’

Koningsspelen in game

Voor de provincies Friesland en Noord-Holland is de Seppo-specialist betrokken bij de ontwikkeling van een game, die wordt ingezet bij de Koningsspelen. ‘Koningsspelen passen in deze coronatijd niet allemaal op het schoolplein. Vandaar dat de wijk rond de school verandert in een gameboard, waardoor leerlingen en leerkrachten voldoende afstand kunnen houden.’
Ook voor vakken als Nederlands en Engels zijn educatieve games te maken, waarbij ‘saaie’ lesstof ‘gaaf’ wordt. ‘Voor nieuwkomers zijn er games waarbij ze Nederlands als tweede taal leren’, vertelt Jelle Kabbes. Hij is ook enthousiast over de Geo 4-games van Seppo over het klimaat in Europa. ‘Elke gamestory heeft een hoofdpersoon en de spelers van de game krijgen vaak een rol toebedeeld. De hoofdpersoon in de Geo-games is Thiemo. Hij raakt in de problemen, de ene keer raakt hij de weg kwijt in de donkere Poolnacht of hij zit vast in de sneeuw hoog in de Alpen. De leerlingen krijgen de opdracht om Thiemo via diverse levels weer thuis te brengen. Dat vraagt om goede kennis van de lesstof en er worden vaardigheden, inzicht en creativiteit gevraagd.’