‘Het is tijd voor de revival van de walnoot’, zegt Herman Janssen uit Huissen monter. Hij heeft net uitgelegd dat noten, zoals walnoten en hazelnoten, een rol kunnen spelen bij het omschakelen van het eten van voedsel bestaande uit voornamelijk dierlijke eiwitten naar voedsel bestaande uit plantaardige eiwitten. ‘Het is een enorme omweg om dierlijke eiwitten te produceren via koeien, terwijl er in walnoten hartstikke mooie plantaardige eiwitten zitten.’

‘De eiwittransitie is heel belangrijk om de uitputting van de aarde tegen te gaan’, vervolgt Herman. ‘Daarom zijn we aan het onderzoeken welke producten je van walnoten kunt maken naast walnotenolie. Dat doen we met steun van de provincie Gelderland in samenwerking met studenten foodtechnologie van Hogeschool Van Hall Larenstein in Velp.’

Walnotenkaas vers en vegan

Derdejaarsstudenten foodtechnologie ontwikkelden vorig jaar een verse vegan walnotenkaas, die op ambachtelijke wijze geproduceerd kan worden. Gaandeweg kwamen ze tot de conclusie dat de walnotenperskoek daar minder geschikt voor is en schakelden ze over op gepelde walnoten. ‘Dat kan natuurlijk ook’, constateert Herman Janssen.

Walnotenperskoek is de grondstof die overblijft als er uit walnoten olie is geperst. ‘De walnotenperskoek zit vol plantaardige eiwitten en wordt nu verwerkt in diervoeders’, vertelt Herman. ‘Dat is jammer, vandaar dat we een volgende groep studenten gevraagd hebben te onderzoeken of er een ander product van gemaakt kan worden. Zij onderzoeken nu of het mogelijk is een walnotenspread met walnotenperskoek te ontwikkelen, die tot een verkoopbaar product leidt.’

Businessmodel: kweken van walnoten

Herman Janssen is een van de drie partners van De Nootsaeck adviesgroep, die de aanplant van walnotenbomen en het telen van walnoten in Nederland stimuleert. Ze zijn ervan overtuigd dat de walnotenteelt nieuwe kansen biedt als agro-businessactiviteit. ‘Walnotenbomen leveren niet alleen hoogwaardig voedsel, rijk aan plantaardige eiwitten, plantaardige onverzadigde oliën en andere voedingsstoffen. Notenbomen hebben ook positieve milieueffecten, want ze nemen CO2 op én ze hebben landschappelijke waarde’, betoogt Herman.

De Nootsaeck adviesgroep heeft diverse mogelijkheden voor het telen van walnoten uitgewerkt en is bij ruim dertig projecten betrokken. Variërend van boeren die van de productie van dierlijke eiwitten in de melk van koeien willen overstappen op het telen van walnoten tot projecten van gemeenten en voedselbossen.

Levensmiddelenindustrie

Herman heeft een technische achtergrond en deed hbo Chemisch Analist. Hij specialiseerde zich in processen in de levensmiddelenindustrie en bewaking van de kwaliteit van voedsel. Hij werkte onder meer voor grote merken als Kraft Heinz en bij bedrijven gespecialiseerd in geur- en smaakstoffen. Door strengere regels werden steeds meer geur- en smaakstoffen van natuurlijke componenten gemaakt in plaats van chemische stoffen.

De Huissenaar reisde naar exotische landen op zoek naar bijvoorbeeld vanillebonen op Madagaskar. Later werkte hij bij kruiden- en specerijenbedrijf Intertaste. ‘We verwerkten kruiden en specerijen tot natuurlijke smaakstoffen voor de voedselindustrie. We maakten bijvoorbeeld kruidenmengsels voor vegetarische vleesvervangers.’

In de jaren tachtig was er voor het eerst grondig onderzoek naar de teelt van walnoten in Nederland en dit trok de aandacht Herman Janssen. Bij zijn woning in buurtschap Het Zand bij Huissen plantte hij zo’n dertig jaar geleden op een kaal stuk grond van pakweg zesduizend vierkante meter zijn eerste dertig walnotenbomen. ‘Ik vroeg me af of met het kweken van walnoten een lonend businessmodel te ontwikkelen was.’

Walnootbomen in Nederland

Later kwamen daar andere soorten noten bij, zoals hazelaars en exotische fruitbomen. Zo ontstond De Zandse Notengaard, die nu een groene oase vormt in een gebied met veel oude kleinschalige kassencomplexen waar nu woningbouw plaatsvindt. Herman teelt er zo’n honderd walnotenbomen in vijftig variëteiten van volwassen bomen tot jonge aanplant. Hij heeft bij zijn ‘belevingstuin’ ook een walnoteninformatiecentrum ingericht compleet met een winkeltje met walnotenproducten. ‘De groene stip op mijn horizon is dat we met dit initiatief daadwerkelijk bijdragen aan de transitie van dierlijke naar plantaardige eiwitten en gezond, smakelijk voedsel.’

Met De Nootsaeck adviesgroep zet Herman zich in om het aantal notenboomgaarden in Nederland uit te breiden. Hij is er van overtuigd dat de notenteelt een zinvolle aanvulling is op de bestaande agroactiviteiten. Waarom zouden we hier niet voldoende walnoten kunnen telen voor de inlandse vraag in plaats van ze uit de Californië en China te halen? Walnotenbomen gedijen hier prima.’

De huidige, inlandse behoefte schat Herman op pakweg vierduizend ton walnoten. ‘Daarvoor heb je ongeveer tweeduizend hectare grond nodig. Op dit moment hebben we in Nederland zo’n zeventig hectare walnotengaarden. Daar zit genoeg groei in. Zeker als je nagaat dat het Voedingscentrum volwassenen aanraadt dagelijks vijftien gram noten te eten.’