‘Van alle opdrachten waaruit we konden kiezen, sprak deze me het meest aan. Het was anders dan wat ik tot nu toe had gedaan en het voelde alsof dit onderzoek belangrijk was voor de toekomst’, licht Julian Gerritsen (23) uit Ulft zijn keuze voor het afstudeeronderwerp toe. 

In het laatste jaar van zijn studie Land- en Watermanagement werkte hij samen met zijn studiegenote Anne Wijnen (23) uit het Utrechtse Westbroek aan een opdracht van Eijkelkamp Soil & Water uit Giesbeek. Ze onderzochten de effecten van compostthee op het bodemleven. Anne Wijnen wilde de opdracht vooral doen omdat het ‘groen’ is. ‘Ik had echt het gevoel dat ik hiermee iets kon toevoegen aan de verduurzaming van de agrarische sector en de wereld. Het leek me een mooie uitdaging.’

Microleven

Eijkelkamp ontwikkelt milieuonderzoeksapparatuur, gespecialiseerde bemonsteringsapparatuur en onderzoekt of compostthee een groen alternatief is voor kunstmest. ‘We weten dat kunstmest een positief effect heeft op de groei van planten. Maar de gezondheid van het bodemleven wordt er negatief door beïnvloed en leidt tot verarming van de bodem. Daarom is dit onderzoek nodig’, legt Julian Gerritsen uit. 

Maar wat is compostthee eigenlijk? Anne Wijnen: ‘Van compost weten we dat het goed is voor de groei van planten door het microleven dat erin zit. Maar compost maken op grote schaal is lastig. Met compostthee lukt dat wel. In de gebruikte compost zitten microbacteriën die zich snel vermenigvuldigen. Door dit microbiologische leven met water te verspreiden over het land, ontstaat er een hele kringloop van voedsel in de bodem. Eigenlijk verspreid je dan een vloeistof met veel microbiologisch leven. Zo versterk je de bodem waardoor het leven boven de grond ook wordt versterkt.’

Rucola en rood zwenkgras

De twee studenten kregen voor hun onderzoek bij Eijkelkamp in Giesbeek een veld tot hun beschikking dat ze afschermden met een plastic kas. Vervolgens gingen ze aan de slag met het ontwerpen en het zelf maken van een bak van twaalf vierkante meter. Ze maakten daarin zes vakken en vulden die met grond. Daarin kwamen twee verschillende soorten planten te staan: rucola en rood zwenkgras. 

‘Rucola groeit redelijk snel en heeft veel water nodig. Onze onderzoekstijd was beperkt dus een snelgroeiende plant is dan mooi meegenomen. Daarnaast bestond een deel van ons onderzoek uit een droogte-/stresstest, zodat we konden zien of de plant bestand is tegen periodes van aanhoudende droogte, verklaart Julian Gerritsen. ‘Een droogtegevoelige plant, zoals rucola geeft eerder aan wanneer hij stress ervaart.’

De andere plant, rood zwenkgras, wordt veel op golfbanen gebruikt. ‘De golfsport moet binnen afzienbare tijd pesticidevrij zijn. Daarom is het relevant te onderzoeken of dit gras goed groeit bij een alternatief voor kunstmest’, verduidelijkt Anne Wijnen.

Grondmonsters

Met een peperdure robot die door de studenten werd ingesteld om op vooraf bepaalde tijden over de plantjes heen te rijden en ze van water te voorzien, waren alle omstandigheden voor hun onderzoek gelijk. Drie bakken werden blootgesteld aan droogte en drie bakken niet. Met regelmatige grondmonsters waarbij het vochtgehalte, de temperatuur en de pH-waarde van de bodem werden gemeten, onderzochten Julian Gerritsen en Anne Wijnen hoe het ging met de plantjes die werden gevoed met compostthee in vergelijking met de plantjes die kunstmest kregen of helemaal geen bemesting. Hun eindconclusie was duidelijk: De opgezette onderzoeksmethodiek werkt, maar er is meer tijd nodig voor onderzoek. ‘Wij hadden slechts drie maanden de tijd, maar een bodem heeft meer tijd nodig om zich te ontwikkelen. Uit ons onderzoek kwam namelijk geen verschil tussen de planten met compostthee, planten die kunstmest hadden gekregen en de planten die geen bemesting hadden gekregen. Juist omdat we geen verschil hebben kunnen aantonen, weten we dat de tijdsduur van ons project te kort was om echt conclusies te trekken over de effecten van compostthee’, aldus Anne Wijnen. De twee studenten van Van Hall Larenstein hebben Eijkelkamp daarom geadviseerd door te gaan met het onderzoek. 

Julian Gerritsen, inmiddels werkzaam als onderwijsassistent aan Hogeschool Van Hall Larenstein, heeft veel opgestoken van zijn afstudeeropdracht. ‘Ik heb geleerd om op basis van een centrale vraag een onderzoek op te stellen, uit te voeren en de resultaten hiervan te rapporteren.’ 

Ook Anne Wijnen is blij met de ervaring die ze opdeed tijdens haar afstudeeropdracht. ‘Ik doe nu een vervolgstudie, Landschapsgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen. Ik merk nu dat mijn vorige studie en de onderzoekservaring die ik daar heb opgedaan een hele goede basis is voor wat ik nu doe.‘