De initiatiefnemers hebben een RAAK-mkb-financiering binnengehaald, omdat de onderzoekers van de twee kennisinstellingen samen met de mkb-bedrijven een gedegen en praktijkgericht onderzoek hebben opgetuigd. De doelstelling van Pantanova is de potentie van vezelhennep als veelzijdige plantaardige grondstof in Nederland vast te stellen. Vezelhennep heeft bijzondere eigenschappen, die maken dat de verschillende plantdelen breed toepasbaar zijn in de maakindustrie, de farmacie en de voedingssector.
Op de vraag waarom het Rotterdamse Pantanova bij de HAN aanklopte, zegt René Sauveur: ‘Biobased onderzoek is groot bij de HAN in Nijmegen en de WUR in Wageningen. We weten dat vezelhennep voor veel toepassingen geschikt is. Dat je er touw, kleding, bouwmateriaal en composieten van kunt maken bijvoorbeeld. Dat het snel groeit – ook in Nederland – en de bodem niet uitput. De teelt van hennep behoeft geen chemische middelen, pesticiden of herbiciden. Hennep is daardoor een geweldig gewas voor de circulaire economie en de klimaatopgave waar we ons voor gesteld weten. Minder bekend is nog welke gezondheidsbevorderende extracten je uit hennep kunt halen.’

Wormpje als testorganisme

Karin Struijs legt uit dat in het laboratorium van de HAN gebruik wordt gemaakt van modelorganisme C. elegans. ‘Omdat het metabolisme van dit minuscule wormpje overeenkomsten heeft met die van de mens, is het een geschikt organisme om effecten op de gezondheid te meten. We testen verschillende vezelhennepextracten in uiteenlopende samenstellingen, om gezondheidseffecten te onderzoeken en in de hoop stofjes te kunnen opsporen die verouderingsprocessen tegengaan. Vervolgens gaat de WUR ermee aan de slag.’
Vezelhennep moet niet worden verward met wiet. De termen hennep en wiet worden in de media nogal eens door elkaar gehaald. Hoewel de twee allebei ondersoorten zijn van Cannabis sativa, zijn het twee verschillende gewassen. Het verschil tussen wiet en hennep zit hem vooral in de toepassing. De naam hennep geeft gewoonlijk aan dat het om dunne hoge planten gaat die via reguliere akkerbouw worden geproduceerd. De vezels worden toegepast in vormdelen van auto’s, isolatiedekens, composieten, maar ook in plaatmateriaal. De houtige binnenkern van de stengel wordt gebruikt voor lichtgewicht isolatieblokken en dierstrooisel, maar heeft ook grote potentie voor cellulosering. De eetbare zaden zijn aangemerkt als superfood en gewoon verkrijgbaar in de supermarkt. Wiet, ook wel marihuana genoemd, blijft meestal kleiner van stuk en wordt voornamelijk gekweekt vanwege de psychoactieve bloemen van de vrouwelijke exemplaren. Dit laatste gebeurt dan illegaal voor de coffeeshop en legaal voor de apotheek.

Voedingssupplementen

‘Vezelhennep heeft geen toppen waar je joints van kunt draaien, maar het bevat wel gezondheidsbevorderende componenten’, verklaart Karin Struijs. ‘Decennialang was vezelhennep uit Europa verbannen, mede door het slechte imago. Ik hoop dat het lukt op termijn meer voedingssupplementen uit vezelhennep te produceren. Veel bedrijven richten zich nu nog op de productie van CBD-olie, waarbij CBD geïsoleerd wordt en aan olie toegevoegd, maar er zijn ook bronnen die zeggen dat er meer uit de extracten van het blad en de bloem te halen zijn. Het is bewezen dat CBD bij parkinsonpatiënten het trillen reduceert en bij bepaalde aandoeningen kan CBD pijn verlichten. Wij kijken wat er nog meer mogelijk is met hennep.’
Karin Struijs studeerde Levensmiddelentechnologie aan de WUR. Haar promotieonderzoek ging over het extraheren van stofjes uit planten, die een positief effect hebben op overgangsklachten bij vrouwen. Tijdens vervolgonderzoek analyseerde ze stofjes die cholesterolverlagend werken. Haar passie om onderzoek en onderwijs te combineren, bracht haar bij de HAN. ‘Levensmiddelentechnologie van de WUR is de enige universitaire food tech-opleiding in Nederland. Bij de HAN leren studenten van de opleidingen Biologie & Medisch Laboratoriumonderzoek, Chemie en Bio-informatica analysetechnieken die ook voor de voedingsindustrie van belang zijn. Een aanzienlijk deel van de studenten van deze opleidingen komt in de levensmiddelenindustrie terecht. Ze gaan bijvoorbeeld bij Mead Johnson, Nutricia of Unilever aan de slag op de afdeling waar nieuwe producten worden ontwikkeld of waar voedselkwaliteit wordt geanalyseerd.’