
Wat is er zo spannend aan stamcelonderzoek?
Hendrik Marks is onder meer bezig met onderzoek naar mini-orgaantjes om bij vroegembryonale ontwikkelingen het effect van bepaalde medicijnen te testen. ‘Bij zwangerschap bijvoorbeeld. Door dit onderzoek weten we straks beter welke medicijnen je als zwangere vrouw kunt nemen, en welke niet.’
Stier Herman
Als leerling op het gymnasium ontwikkelde Hendrik Marks een passie voor biologie. ‘In die tijd had je de stier Herman in Nederland, die volop in het nieuws kwam. Een genetisch gemanipuleerde stier, heette het. Ze hadden bij hem het menselijke lactoferrine gen in het DNA ingebouwd. Ik wist op dat moment nog niet wat dat betekende, maar ik las wel wat ze ermee wilden bereiken, namelijk het stimuleren van afweer bij baby’s door deze lactoferrine in melk. Fascinerend vond ik dat.’
Virussen bij garnalen
Het maakte dat Hendrik Marks na de middelbare school Biotechnologie in Wageningen ging studeren. ‘Ik ben daarna in Wageningen in de Virologie gepromoveerd, en heb bij de Universiteit van British Columbia in Vancouver postdoctoraal onderzoek gedaan.’ Het promotie-onderzoek van Hendrik in Wageningen ging over virussen bij garnalen in commerciële kwekerijen in Vietnam. ‘Daar heb ik geleerd om de moleculaire biologie verder te ontrafelen, en om virussen te bestrijden. Juist dat de diepte ingaan, dat fundamentele onderzoek, dat boeit mij enorm. Het is het steeds weer oplossen van puzzels. Als dat lukt is het enorm gaaf.’
Embryonale stamcellen
Daarna kwam Hendrik Marks bij de Radboud Universiteit terecht. ‘Ik werk onder andere met embryonale stamcellen om bij schade of ziekte aan het bestaande weefsel van een mens, bijvoorbeeld bij een hartaanval, met stamcellen uit een ander deel van je lichaam het hart weer te kunnen repareren. Ook werk ik aan het ontwikkelen van embryonale modelsystemen om het uitgroeien van een bevruchte eicel tot een heel organisme te begrijpen.’
Discussies
Het leidt er ook toe dat er meer en diepgaander, vaak ethische, discussies kunnen ontstaan over het leven, beseft Hendrik. ‘Dat is belangrijk. In de tijd van stier Herman was de publieke opinie niet zo positief. Als je echter kunt uitleggen waar je iets voor doet – zoals wat ik nu doe met onderzoek naar de mini-orgaantjes om zwangerschappen te verbeteren – dan draag je echt bij aan kennisontwikkeling en aan het verbeteren van het leven.’
Talent
Naast onderzoek doen, geeft Hendrik Marks ook les aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en begeleidt hij studenten die onderzoek doen. ‘Vorig jaar begeleidde ik een student die een onderzoeksvoorstel schreef. Hij had dat zo goed gedaan dat de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek hier subsidies voor heeft toegekend. Dat betekende dat we weer verder onderzoek kunnen doen. Het is heel mooi om talent op deze manier te zien opbloeien.’
Master Medische Biologie
Hendrik Marks is ook programmacoördinator van de Master Medische Biologie bij de Radboud Universiteit. ‘Elk jaar melden zich zo’n honderdvijftig nieuwe studenten.’
Leuk vindt Hendrik Marks het dat hij ook weer voorkomt in de biologieboeken die op middelbare scholen worden gebruikt. ‘Ze hebben me genoemd bij het inpakken van het X-chromosoom in het boek ‘Biologie voor jou’. Al met al vind ik dit vak fascinerend. Ik hoop dat steeds meer anderen dat ook gaan ontdekken.’