Het CO2 probleem uitgelegd

De temperatuur op aarde stijgt. Om het opwarmen te stoppen en de ergste effecten van klimaatverandering te voorkomen, zullen mensen moeten ophouden met het toevoegen van broeikasgassen aan de atmosfeer. Dat is een moeilijke opgave, want bij vrijwel elke activiteit in het moderne leven - voedsel produceren, spullen maken, het reizen van A naar B - komen broeikasgassen vrij. Niets doen tegen klimaatverandering is geen optie, want dan versnelt het proces zich en zullen de gevolgen voor mens en dier catastrofaal zijn. Miljardair, uitvinder en oprichter van Microsoft, Bill Gates, heeft de afgelopen tien jaar een studie gemaakt van klimaatverandering. Hij is zogezegd 'aan' gegaan, heeft zich omringd met wetenschappers en is een belangrijke aanjager van wereldwijde overeenkomsten tussen wereldleiders, zoals het Klimaatakkoord van Parijs. Ook heeft hij het bedrijf Breakthrough Energy opgezet. Hiermee investeert hij miljarden in technologische oplossingen. Tech Gelderland wil je informeren en inspireren. Enerzijds door je mee te nemen in hetgeen Bill Gates recent heeft gepubliceerd. Anderzijds door aan te stippen op welke manier jij het verschil kunt maken.

Door industrialisatie en het massaal verbranden van fossiele brandstoffen, gekoppeld aan een explosieve bevolkingsgroei, zijn er veel meer broeikasgassen in de lucht gekomen. Die houden meer warmte van de zon vast, waardoor de temperatuur op aarde stijgt. In de afgelopen 150 jaar is het wereldwijd ongeveer 1,0°C warmer geworden. Van de laatste 16 jaar waren er 14 warmer dan ooit gemeten.

Bron: Hoe we een klimaatramp kunnen vermijden, Bill Gates, 2021, pagina 31

Wetenschappers denken dat we de gevolgen waarschijnlijk nog kunnen beheersen als we de stijging weten te beperken tot 1,5 à 2 graden. Dat kan alleen als de wereldwijde CO2-uitstoot in 2050 drastisch is verlaagd. Dat gaat niet vanzelf, daar zijn forse maatregelen voor nodig, maar als we het niet doen zijn de gevolgen niet te overzien. Een verdere temperatuurstijging zal leiden tot steeds extremere weersomstandigheden, zoals meer en krachtigere stormen, hevige regenval, meer hittegolven en heftigere droogteperiodes. Dat is de reden dat er wereldwijd akkoorden worden gesloten om de CO2 uitstoot te beperken.

Het klimaat als een badkuip

Bill Gates bekijkt het klimaatprobleem als een technische uitdaging: hoe komen we van een mondiale uitstoot van 51 miljard ton CO2 per jaar naar nul ton in 2050, zodat de opwarming deze eeuw beperkt blijft tot 2 graden en liever nog 1,5 graad, het doel van het akkoord van Parijs. In zijn boek “Hoe we een klimaatramp kunnen vermijden” legt Gates eerst het probleem uit. Hij maakt het vergelijk met een badkuip: ‘Het klimaat is als een badkuip die langzaam wordt gevuld met water. Ook als we de stroom water vertragen en de kraan alleen nog maar blijft druppen, raakt de badkuip uiteindelijk vol en zal er water op de vloer gaan lekken. Dat is de ramp die we moeten zien te voorkomen. Met alleen het terugbrengen van onze uitstoot komen we er niet; we móeten onze emissie zien te elimineren. Het enige zinnige streven is nul.’

Bron: Hoe we een klimaatramp kunnen vermijden, Bill Gates, 2021, pagina 29

Gates stelt dat we versneld moeten overgaan op technieken die geen CO2-uitstoot met zich meebrengen én dat we manieren moeten ontwikkelen waarmee we CO2 kunnen afvangen. Dus kraan dichtdraaien én water uit de badkuip halen.

CO2 categorieën

Het plaatsen van zonnepanelen en windmolens, het in gebruik nemen van groene waterstof en het overstappen naar elektrisch vervoer zijn onderdeel van de oplossing, maar er moet meer gebeuren. Er komen (vooral) gigantische hoeveelheden broeikasgassen vrij bij de productie van staal, cement en plastic spullen. En het feit dat we bossen kappen voor landbouwgrond, hierop gewassen kweken om vervolgens dieren mee te voeden tot aan de slacht, zorgt voor meer uitstoot dan alle vliegtuigen, vrachtwagens en vrachtschepen bij elkaar.

Bron: Hoe we een klimaatramp kunnen vermijden, Bill Gates, 2021, pagina 67

Wat jij kunt bijdragen

Het betoog van Gates mondt in zijn boek uit in een optimistisch actieplan, met de volgende to do’s voor de lezer:

Stem op politieke partijen die willen investeren in groen en duurzaam, lobby bij de lokale en landelijke politiek of stel jezelf verkiesbaar.
Koop groene stroom, verduurzaam je woning, koop een elektrische auto
Eet minder vlees- en zuivelproducten, probeer eens een vegetarische hamburger
Werkgevers: investeer in uitstootarme oplossingen en wees een early adopter

Volgens Gates is het een illusie dat we wereldwijd minder moeten en zullen gaan produceren. Op dit moment wonen er 7,8 miljard mensen op aarde. Halverwege deze eeuw, in 2050, zal dit aantal vermoedelijk met twee miljard zijn gegroeid. ‘De komende veertig jaar zal er op de wereld elke maand het equivalent van een New York City worden gebouwd,’ aldus Bill Gates. Het pleidooi van radicale klimaatactivisten om fossiel al per 2030 uit te bannen, noemt Gates niet realistisch. ‘Dan moet je zeggen: bouw geen nieuwe woningen meer, ga nooit meer vliegen, zelfs eten zou een probleem worden. Dan maak je de hele economie kapot.’

Wat we wel kunnen doen, aldus Gates, is zorgen dat we vóór 2030 alles in stelling brengen om in 2050 op nul uit te komen. Dat betekent: niet voor de makkelijke tussenstappen gaan (zoals kolen eerst vervangen door gas), maar investeren in echte doorbraken met nieuwe technieken en elektrificering. Zoals Gates zelf doet met zijn investeringen in Direct Air Capture, enorme luchtzuiveraars die CO2 uit de lucht halen. En met zijn bedrijf TerraPower, waarmee hij inzet op kernenergie nieuwe stijl: het met supercomputers ontwikkelde concept voor een veilige, goedkope reactor die kernafval kan verwerken en het zelf amper produceert. ‘De opslag van stroom is nog altijd een groot knelpunt. Hier moeten slimme oplossingen voor komen.’ Waterstofgas maar ook kernenergie kunnen uitkomst bieden.

Als het aan Bill Gates ligt moet er wereldwijd fors meer geïnvesteerd worden in research & development, moeten er meer sustainable enterpreneurs opstaan die versneld innovaties realiseren en overheidsbeleid moet de huidige meerprijs op groen ombuigen, zodat groen goedkoper wordt en grijs duurder. Want waar is de incentive als de luchtvaart kerosine belastingvrij mag gebruiken en de brandstof waarop containerschepen varen – stookolie – spotgoedkoop blijft?

Je bent nodig

De dreigende klimaatramp is een heftig onderwerp. Toch kunnen we hoopvol zijn in het oplossen van het probleem. Tech Gelderland legt graag de nadruk op de veelzijdigheid van techniek en de kansen die technologie biedt. Zo laten we zien dat biologen gewassen ontwikkelen die beter bestand zijn tegen droogte of extreme regenval, succesvol zijn in het produceren en vermarkten van vleesvervangers en schone bio-fuels maken. En we belichten projecten waar bedrijven en studenten werken aan energiebesparende productiemethoden, emissievrije vervoersmiddelen en duurzame oplossingen voor de bouw. Het zijn technici die het verschil kunnen maken – innoveer mee!

… of zoals de Radboud Universiteit stelt: Je bent nodig (you have a part to play)

Zie: https://www.youtube.com/watch?v=0GD4WOg0rBk

Wil je meer weten over dit onderwerp? Technische innovaties zijn nodig om de energietransitie te versnellen en de klimaatcrisis het hoofd te bieden. Lees het boek ‘Hoe we een klimaatramp kunnen vermijden’ van Bill Gates. Innovatie als de sleutel tot succes.

Gepubliceerd op

12 oktober 2021

Heeft u een mooie technische innovatie of technisch initiatief?

Lever ons content aan en ontvang daarvoor 'free publicity' via Tech Gelderland!

Aanleveren