Als kind merkte Sanne Dekker al dat ze geïnteresseerd was in de ontwikkeling van de mens. Hoe word je wie je bent en waarom kan de een beter leren dan de ander, waren vragen die haar fascineerden. Na haar universitaire studie psychologie, waarin ze zich specialiseerde in neuropsychologie, deed ze lange tijd onderzoek naar de ontwikkeling van het brein en hoe leren in zijn werk gaat. ‘Mijn publicaties waren alleen toegankelijk voor een kleine doelgroep en ik merkte dat ik het juist leuk vond om zoveel mogelijk anderen enthousiast te maken voor wetenschap. Zo kwam ik bij het Wetenschapsknooppunt van de Radboud Universiteit, WKRU, terecht waar het overbrengen van wetenschappelijke kennis centraal staat.’

Foto: Jimmy Israel

Wetenschap de klas in

Bijna elke universiteit in Nederland heeft een wetenschapsknooppunt. ‘We hebben allemaal dezelfde doelstelling en werken allemaal regionaal maar elk knooppunt heeft een eigen aanpak. Wij focussen op de leerkracht in het basisonderwijs en het stimuleren van onderzoekend leren’, laat Sanne Dekker weten.
Als basisscholen meer willen doen met wetenschap & technologie of de onderzoeksvaardigheden bij leerlingen willen versterken, kunnen ze contact opnemen met het WKRU. ‘Wij denken dan graag mee over lessen over wetenschap en het bedenken van goede onderzoeksvragen’, legt zij uit. Ter ondersteuning voor leerkrachten in het basisonderwijs is er ook de website www.wetenschapdeklasin.nl met volop voorbeelden van lessen en activiteiten.

Gastlessen

’Via onze nieuwsbrief en social media houden we al onze contacten regelmatig op de hoogte van nieuwe projecten en activiteiten om wetenschap in de klas te brengen. Eens per jaar kunnen jonge onderzoekers van de Radboud Universiteit bijvoorbeeld een gastles geven op een basisschool. Leerkrachten die dat interessant vinden, kunnen zich hiervoor aanmelden. Kinderen vinden het altijd leuk als er een gastdocent komt’, ervaart Sanne Dekker.
Verreweg het grootste gedeelte van de tijd houden Sanne Dekker en haar team zich bezig met projecten die voortkomen uit drie prijzen die de Radboud Universiteit jaarlijks uitkeert aan drie wetenschappers, die een bijzonder onderzoek hebben uitgevoerd. Sanne Dekker: ‘De prijs is dat de wetenschapper een jaar lang, samen met een school, lesmateriaal ontwikkelt en activiteiten bedenkt die aansluiten bij het onderzoek. We vragen leraren om mee te denken met het lesmateriaal en het project uit te voeren in de klas. Het WKRU coördineert die projecten en brengt kennis over onderzoekend leren in, zodat het lesmateriaal uitdaagt tot eigen onderzoek van leerlingen.’

Na afsluiting van dat jaar geeft de wetenschapper een lezing aan leerkrachten uit heel Nederland en geven de leerkrachten en de wetenschapper samen een workshop, waarin ze laten zien wat ze ontwikkeld hebben. Ook worden alle uitkomsten gebundeld in een boek. Inmiddels zijn er al tien boeken met elk drie projecten uitgegeven in de boekenreeks ‘Wetenschappelijke doorbraken de klas in!’. ‘Zo geven we alle kennis weer door aan andere leerkrachten en maken we ons werk duurzaam’, vat Sanne Dekker de activiteiten samen.

Hoe werkt ons hart?

Wat is het effect van sport op je hart? is een van de onderzoeken die in de prijzen is gevallen en waar een project uit voort is gekomen. ‘Die onderzoeksvraag hebben we vertaald voor kinderen naar allerlei activiteiten, waarbij ze meer ontdekken over het hart. Waar zit je hart? Hoe groot is je hart? Wat is de functie van je hart? Zo ontdekten leerlingen dat het hart een pompfunctie heeft. Dat hebben we visueel gemaakt door leerlingen binnen een minuut emmers water te laten overgieten in dezelfde hoeveelheid als de hoeveelheid bloed die het hart rondpompt bij rust , dat is vijf liter, bij inspanning, vijftien liter en bij heel intensief sporten, dertig liter. Zo kwamen ze erachter dat bij rust de inhoud van de emmer minder groot is, wat dus symbool staat voor minder rondpompen van het bloed’, legt Sanne Dekker uit.
De leerlingen leerden bij dit project ook welke methode geschikt is om erachter te komen hoeveel iemand beweegt op een dag. ‘Onderzoekers gebruiken vaak beweegvragenlijsten, beweegdagboeken en stappentellers. Dat hebben we de kinderen ook laten doen om ze de verschillen en beperkingen van de methodes zelf te laten ervaren.’

Sanne Dekker

Enthousiaste reacties

De reacties van kinderen die werken aan zo’n project zijn een grote stimulans om ermee door te gaan, zegt Sanne Dekker. ‘Kinderen zijn enorm enthousiast om zelf op onderzoek uit te gaan. En wat zo mooi is, is dat er bij de uitvoering van het onderzoek voor ieder kind een rol is weggelegd; de een regelt de materialen, die nodig zijn voor het onderzoek, de ander neemt het voortouw bij de presentatie en een derde bedenkt goede vragen voor een interview. Zo kruipen kinderen echt in de huid van een wetenschapper: en dat is geen verstrooide Albert Einstein, maar iemand die vol vragen zit en op onderzoek uitgaat.’

www.ru.nl/wetenschapsknooppunt