Hoe kun je van jongeren verwachten dat ze een technische opleiding kiezen als ze nooit met het werken aan techniek en technologie in aanraking zijn gekomen? ‘Ze kunnen niet kiezen, als ze niet weten wat er te kiezen is’, constateert Tom Kokke, directeur van Berko Compressoren in Wijchen. ‘Door jongeren daadwerkelijk te laten ervaren wat werken in de techniek inhoudt, kun je ze inspireren om voor die technische opleiding te kiezen en voor die uitdagende baan in de techniek of technologie.’

SPARK! is verbindende factor

Vijf technische bedrijven uit Wijchen, het Maaswaal College en de gemeente Wijchen hebben daarom de schouders gezet onder het platform SPARK! Met als doel: zo veel mogelijk jongeren tussen 10 en 14 jaar in Wijchen te laten kennismaken met wat technische bedrijven in hun woonplaats doen. SPARK! is de lokale, verbindende factor waar ideeën worden besproken en een goed plan zo snel mogelijk wordt uitgevoerd. Korte lijnen, duidelijke afspraken en meteen aan de slag, dat is de kracht van SPARK!

Verrek, het werkt!

Door jongeren op de werkvloer in de bedrijven aan de slag te laten gaan met concrete opdrachten, ervaren ze wat techniek inhoudt. ‘Techniek is heel veelzijdig en kan enorm inspirerend zijn’, zegt Tom Kokke. ‘Bijvoorbeeld als een scholier heeft nagedacht over een technische oplossing en dan ziet: verrek, het werkt!’

Wethouder Nick Derks van Wijchen knikt: ‘Zo hopen we dat de spark, het vonkje, overspringt en jongeren kiezen voor technische vakken op school, gevolgd door een technische opleiding in de regio en een leuke, uitdagende baan bij een van de technische bedrijven hier op Industrieterren Wijchen-Oost.’

Links Tom Kokke (Berko Compressoren) en rechts Nick Derks (wethouder Wijchen)

Tekort technische medewerkers

SPARK! komt voort uit gesprekken die de wethouder van Economische Zaken en Onderwijs had met ondernemers die actief zijn op bedrijventerrein Wijchen-Oost over de toekomstvisie voor het gebied. ‘We wilden de buitenruimte en de veiligheid op het industrieterrein verbeteren. Verrassend was dat gesprekken met technische ondernemers ons leerden dat een van hun grootste problemen het vinden van goed geschoold personeel was en is’, verklaart Nick Derks. ‘Daarover zijn we in 2021 in gesprek gegaan met bedrijvenvereniging Wijchen-Oost en het Maaswaal College.’

Lokaal krachten bundelen

De bedrijven en de school waren het er snel over eens dat het belangrijk is op lokaal niveau de krachten te bundelen. ‘De ervaring leert dat met name vmbo-leerlingen het liefst een opleiding doen en een baan vinden in de regio waar ze wonen’, zegt Jeroen Roufs, directeur van de vmbo-locatie van het Maaswaal College in Wijchen.

Project Leren in Bedrijf

De school was indertijd net begonnen met het project Leren in Bedrijf in samenwerking met Modderkolk Elektrotechniek in Wijchen. Scholieren die meedoen aan Leren in Bedrijf, kiezen het keuzevak techniek en werken veertien weken achter elkaar aan concrete opdrachten bij het bedrijf. Theorie en praktijk gaan daarbij hand-in-hand. Jeroen Roufs: ‘Onze leerlingen zijn gebaat bij een goede studiekeuze die past bij hun talenten. Dan is het goed als ze weten wat kansrijke technische beroepen zijn bij bedrijven in hun woonplaats.’

Petflessen opblazen

Na Modderkolk Elektrotechniek zijn ook andere bedrijven aangehaakt bij Leren in Bedrijf: zoals Berko Compressoren. ‘Wij maken machines die perslucht leveren, waarmee andere machines worden aangedreven of waarmee bijvoorbeeld petflessen worden opgeblazen’, verklaart Tom Kokke. ‘Bij ons leren scholieren over elektrotechniek, pneumatiek, werktuigbouwkunde, installatietechniek en hoe contact met klanten werkt. Bij de andere bedrijven maken ze kennis met andere vormen van techniek. Het kan heel innovatief en hi-tech zijn.’

Passend in lesprogramma

De directeur van Berko Compressoren beklemtoont dat het belangrijk is dat de activiteiten bij de technische bedrijven in het lesprogramma van de school passen. ‘Wij moeten meeliften op wat er op school gebeurt, zodat deze activiteiten jaarlijks terugkeren. De school weet wat de jongeren moeten leren; het gaat erom dat wij dat vertalen naar onze bedrijvigheid.’

De bedrijven stellen medewerkers en materialen beschikbaar. De school op zijn beurt zorgt voor een begeleidende docent. ‘De docent schrijft een onderwijsprogramma toegespitst op het bedrijf en kan de medewerker van een bedrijf helpen als het gaat om didactische en pedagogische vaardigheden’, zegt Jeroen Roufs. ‘Bijkomend voordeel is dat onze docenten bij de bedrijven zien welke skills nodig zijn op de moderne werkvloer.’

Mobiele escaperoom

Voor een praktijkgericht programma met het oog op de ontwikkeling van de Nieuwe Leerweg voor vmbo-kaderleerlingen is in samenwerking met Sterk Techniekonderwijs (STO) regio Rijk van Nijmegen en SPARK! het project Escaperoom ontwikkeld. ‘Het mooie is dat zo’n initiatief door de bedrijven snel wordt opgepakt’, constateert Jeroen Roufs. ‘Vier bedrijven zeiden: dat gaan we doen, waarna ze samen met een groep leerlingen een mobiele escaperoom hebben ontworpen en gemaakt.’ Tom Kokke glimlacht en zegt: ‘Die escaperoom gaat nu naar basisscholen om kinderen te laten zien wat er allemaal met techniek kan.’

Kleinschalig beginnen

SPARK! is in april 2023 officieel van start gegaan met vijf techbedrijven. ‘We beginnen kleinschalig. Het is belangrijk om goed samen te werken. Als dit goed loopt, kan er een nieuwe groep technische bedrijven aansluiten’, zegt Tom Kokke. Naast Berko Compressoren en Modderkolk Elektrotrechniek doen ook Nooteboom Trailers, Eromes Marko (schoolmeubelen) en Lagusski (innovatieve LED-verlichtingssystemen) mee.

Eén van de volgende stappen van SPARK! is het ontwikkelen van technische projecten voor havo-scholieren. Jeroen Roufs: ‘Op de havo zitten ook leerlingen die de kans willen hebben om te ontdekken of hun interesse bij techniek ligt.’